Metoda e Testimit Mekanik për Këpucët e Frenave prej Gize të Përdorura në Mjetet Hekurudhore (Përzgjedhja e Këpucëve të Frenave për Testuesin e Fortësisë)

Përzgjedhja e pajisjeve të testimit mekanik për pllakat e frenave prej gize duhet të jetë në përputhje me standardin: ICS 45.060.20. Ky standard specifikon që testimi i vetive mekanike ndahet në dy pjesë:

1. Testi i tërheqjes

Duhet të kryhet në përputhje me dispozitat e standardit ISO 6892-1:2019. Dimensionet dhe cilësia e përpunimit të mostrave në tërheqje duhet të përmbushin kërkesat e standardit ISO 185:2005.

2. Metoda e Testimit të Fortësisë

Duhet të zbatohet në përputhje me standardin ISO 6506-1:2014. Mostrat e fortësisë duhet të priten nga gjysma e poshtme e shufrës së provës së derdhur veçmas; nëse nuk ka shufër prove, duhet të merret një këpucë freni, 6 mm - 10 mm duhet të rrafshohen nga ana e saj dhe fortësia duhet të matet në 4 pika prove, ku vlera mesatare është rezultati i provës.

Baza për Metodën e Testimit të Fortësisë

Standardi ISO 6506-1:2014 “Materiale Metalike – Testi i Fortësisë Brinell – Pjesa 1: Metoda e Testimit” specifikon parimin, simbolet dhe shpjegimet, pajisjet e testimit, mostrat, procedurat e testimit, pasigurinë e rezultateve dhe raportin e testimit për testin e fortësisë Brinell të materialeve metalike.

2.1 Përzgjedhja e Pajisjeve të Testimit: Testuesi i Fortësisë Brinell (Rekomandohet së pari)

Avantazhet: Zona e gropëzimit është e madhe, gjë që mund të pasqyrojë fortësinë e përgjithshme të materialit të gizës (giza mund të ketë strukturë të pabarabartë), dhe rezultatet janë më përfaqësuese.

Është i përshtatshëm për gizë me fortësi të mesme dhe të ulët (HB 80 – 450), i cili mbulon plotësisht gamën e fortësisë së pllakave të frenave prej gize.

Operacioni është relativisht i thjeshtë, dhe kërkesa për përfundimin sipërfaqësor të mostrës është relativisht e ulët (përgjithësisht Ra 1.6 - 6.3μm është i mjaftueshëm).

2.2 Parimi i Testit të Fortësisë Brinell

Parimi mund të përmblidhet si më poshtë: Një top aliazh i fortë (ose top çeliku i shuar) me një diametër prej 10 mm shtypet në sipërfaqen e mostrës nën një forcë të caktuar prove (si p.sh. 3000 kgf). Pas matjes së diametrit të indentacionit, llogaritet vlera e fortësisë (HBW) për të karakterizuar aftësinë e materialit për t'i rezistuar deformimit plastik. Avantazhi i saj kryesor qëndron në përfaqësimin e fortë të rezultateve, të cilat mund të pasqyrojnë karakteristikat makroskopike të fortësisë së materialit. Është një metodë klasike e përdorur gjerësisht në testimin e performancës së materialeve metalike.

2.3 Simbolet dhe Shpjegimet e Vlerës së Fortësisë Brinell

Përkufizimi thelbësor i vlerës së fortësisë Brinell (HBW) është: raporti i forcës së provës (F) me sipërfaqen e indentacionit (A), me njësinë MPa (por zakonisht njësia nuk shënohet dhe përdoret vetëm vlera numerike). Formula e llogaritjes është si më poshtë: HBW=πD(D−D2−d2​)2×0.102×F
Ku:

F është forca e provës (njësia: N);

D është diametri i indenterit (njësia: mm);

d është diametri mesatar i indentacionit (njësia: mm);

Koeficienti "0.102" është një faktor konvertimi i përdorur për të kthyer njësinë e forcës së provës nga kgf në N (nëse llogaritet direkt në N, formula mund të thjeshtohet).

Nga formula mund të shihet se nën të njëjtën forcë prove dhe diametër të dhëmbëzuesit, sa më i vogël të jetë diametri i dhëmbëzimit, aq më e fortë është aftësia e materialit për t'i rezistuar deformimit plastik dhe aq më e lartë është vlera e fortësisë Brinell; anasjelltas, aq më e ulët është vlera e fortësisë.

Sipas karakteristikave materiale të këpucëve të frenave prej gize (hekur gri), parametrat e testit të fortësisë Brinell janë zakonisht si më poshtë:

Forca e provës (F): Në përgjithësi, përdoret 3000kgf (29.42kN), dhe simboli përkatës i fortësisë është "HBW 10/3000".

Shënim: Nëse mostra është e hollë ose materiali është i butë, forca e provës mund të rregullohet (si p.sh. 1500 kgf ose 500 kgf) në përputhje me ISO 6506-1:2014, por kjo duhet të tregohet në raportin e provës.